پیش از اینکه درمورد کابل برق مفتولی توضیحی خدمت شما ارائه دهیم باید بدانید کابلهای برق به لحاظ شکل هادی به چهار گروه:
- مفتول (کلاس1)
- نیمه افشان (کلاس2)
- افشان (کلاس5)
- سوپر افشان (کلاس6)
تقسیمبندی میشوند که هر گروه دارای مشخصات و کاربردهای متفاوت میباشد. جنس هادی کابل مفتول و نیمه افشان و کابل از جنس آلومینیوم (AL) و یا مس (CU) میباشد اما در کابلهای افشان و سوپر افشان برای تولید هادی از آلومینیوم نمیتوان استفاده کرد و هادی این دو دسته فقط میتواند از فلز مس ساختهشود. در این مقاله قصد داریم به بررسی گروه 1 یعنی کابل برق مفتول، بپردازیم.
کابل برق مفتول را به نام کابل خشک نیز میشناسند و علت این نامگذاری برخورداری از انعطاف پذیری کمتر در مقایسه با کابل افشان میباشد. البته قابل به ذکر است که این کابلها در مقایسه با کابل افشان با هادی مس، از هدایت الکتریکی بیشتری برخوردار هستند. وظیفه اصلی این نوع از کابل مانند سایر کابلها، انتقال جریان برق میباشد و امروزه کاربردهای گستردهتری پیدا کردهاند. البته کابل های برق به دسته کابل برق ۳ فاز و کابل برق تک فاز هم تقسیم می شوند که موضوع بحث ما نیست.
ساختار کابل برق مفتولی
کابلهای مفتول کابلهایی هستند که ساختار آنها از چند رشته سیم مفتول که به هم تابیده شدهاند ، تشکیل شده و هادی آنها براساس استاندارد میتواند ازگروه 1 و یا گروه 2 باشدکه طبق استاندارد ISIRI3084 میباشد. به طور کلی این کابل علاوه بر عایق از یک پوشش میانی (فیلر) نیز تشکیل شدهاست که به عنوان پر کننده از آن استفاده میشود .
عایق این کابل مانند اغلب کابلهای برق، از پلی وینیل کلراید یا همان پی وی سی است که فاقد رسانایی و دارای خاصیت خود خاموششوندگی میباشد به همین دلیل مانع عبور جریان برق از خود شده و در صورت بروز آتش غیر قابل اشتعال نخواهد بود اما مانع انتشار و هدایت آتش میشود همچنین از نشت جریان الکتریکی نیز جلوگیری میکند و موجب افزایش ایمنی کابل تا حد زیادی میشود . لازم به ذکر است که میزان ضخامت عایق کابل بسته به ولتاژ کابل متغیر است به عبارتی دیگر هر چه ولتاژ بیشتر باشد ، کابل عایق ضخیمتری دارد مگر اینکه از استاندارد لازم برخوردار نباشد .
انواع کابل مفتولی
کابل برق مفتول با توجه به جنس هادی آن به دو دسته آلومینیوم و مس تقسیم میشود :
- کابل مفتول آلومینیوم : این کابلها دارای هادی از جنس آلومینیوم هستند و به دلیل اینکه فلز آلومینیوم در مقایسه با مس ارزانتر میباشد کابلهای آلومینیومی نسبت به کابل مسی از قیمت پایینتری برخوردار هستند.
- کابل مفتول مسی : هادی این نوع کابل از جنس مس میباشد و به همین علت قیمت آنها گرانتر است اما کیفیت بسیار بالایی دارند. فلز مس برای انتقال جریان الکتریکی، رسانای بسیار مناسبی است.
لازم به ذکر است که کابل مفتول مسی در سطح مقطع گوناگون تولید میشود اما کابل مفتول آلومینیوم از سطح مقطع 10 میلیمتر مربع به بازار عرضه میشود.
- کابل برق مفتولی با توجه به ولتاژ به سه دسته کلی دستهبندی میشود :
-
- کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی 300-500 ولت
- کابل برق مفتولی دارای ولتاژ نامی 450-750 ولت
- کابل برق مفتولی با ولتاژ نامی 0.6-1 کیلو ولت
در خصوص دسته سوم باید گفت که این کابلها کارایی بالایی دارند و بسیاری از افراد آنها را به نام کابل زمینی میشناسند و به عنوان کابل های های فشار قوی استفاده می شوند .
استاندارد و ویژگیهای کابل برق مفتولی
کابلهای مفتول بسته به محل مصرف و شرایط نصب طبق استانداردهای مختلفی تولید میشود اما هادی تمام این کابلها مطابق استاندارد ISIRI3084 و دارای ویژگیهای زیر میباشد :
- میزان انعطاف پذیری کم
- دارای قابلیت هدایت جریان برق به طور مطلوب
- مقاومت فیزیکی بسیار بالا
کاربرد کابل برق مفتولی
کابل مفتول برای مقاصد مصرفی در صنعت و یا کابلکشی در داخل ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد . این نوع کابلها در اماکن خشک ، آبدار یا مرطوب و مکان هایی که بسته است ، کاربرد دارند . همچنین در مورد کابلهای مفتولی لازم است بدانید که استفاده از آنها در زیرزمین به صورت مستقیم و استفاده در بتن فشرده ، مجاز نمی باشد . در مکانهایی که باید از کابل نصب ثابت استفاده کرد ، کابلهای مفتولی عملکرد بسیار مطلوبی از خود نشان میدهند به همین دلیل در زیر مصالح ساختمانی، شبکههای توزیع برق، داخل لولههای زیرگچ و تابلوهای الکتریکی میتوان از آنها استفاده نمود. مزایای استفاده از کابلهای مفتولی شامل موارد 1) عمر مفید بالا 2) رسانایی بالا و عملکرد مناسب 3) مقاوم در برابر پیچیده شدنه و ساییدگی 4) سازگار با تمامی شرایط آب و هوایی، میباشد.
تفاوت کابل افشان و مفتول
کابلهای افشان و مفتولی دارای تفاوتهای عمدهای میباشند که در ادامه به بررسی این تفاوت ها میپردازیم:
- اولین تفاوت این دو نوع کابل در انعطاف پذیری آنها است. کابل افشان دارای انعطاف بیشتری نسبت به کابل مفتول است .
- دومین تفاوت مربوط به مقاومت اهمی است که در کابلهای افشان بیشتر از مفتول است .
- کابلهای مفتول در مقایسه با کابلهای افشان از هدایت الکتریکی بالاتری برخوردار است .
- از نظرکاربرد استفاده این دو نوع کابل با هم تفاوت دارد. از کابل افشان به دلیل داشتن قابلیت انعطاف، در ماشین آلات و صنعت ساختمان سازی و از کابل مفتول در شبکههای توزیع برق، داخل لولههای زیرگچ و تابلوهای الکتریکی استفاده میشود .
- قیمت کابلهای مفتولی معمولاً در یک متراژ و اندازه مشخص، از کابلهای افشان بیشتر است .
معایب و مزایای کابل مفتول (در مقایسه با کابل افشان)، به طور خلاصه، در جدول زیر عنوان شدهاست.
مزایای کابل مفتولی | معایب کابل مفتولی |
دارای مقاومت الکتریکی کمتر
(در مقایسه با کابلهای افشان) |
دشواری نصب در داخل لوله فلکسیبل
(در مقایسه با کابلهای افشان) |
هدایت الکتریکی بالاتر | دارای حالت شکنندگی |
طول عمر زیادتر | عدم انعطافپذیری مناسب |
استحکام بالاتر در برابر تنش های مکانیکی | قیمت بالاتر نسبت به کابل های افشان |
قیمت کابل مفتول
زمانی که قصد خرید کابل برق مفتولی را دارید لازم است که این موارد را در نظر بگیرید :
وزن، نمیتواند معیار مناسبی برای خرید کابل مفتول باشد و همچنین نباید فقط به قیمت کابل توجه کرد، زیرا که برخی از افراد سودجو کابل تقلبی را به اسم کابل اصلی و با قیمت بالا می فروشند. بهترین راهکار برای خرید کابل مفتول، اگر به دنبال کابل اصل و باکیفیت هستید، اعتماد به اعتبار و سابقه تولید کننده و فروشنده سیم و کابل میباشد. هر تولید کنندهای که منطبق با استانداردها تولیدات خود را انجام داده و دارای اعتبار در بازار باشد، میتواند گزینه مناسبی برای خرید کابل مفتول و یا هر کابل دیگر باشد.